Tự vấn chính mình và hành trình hoàn thiện bản thân

Tự vấn chính mình là một việc cực kỳ khó khăn bởi lẽ mọi người chỉ luôn trách móc và đổ lỗi cho người khác, chẳng bao giờ chịu nhìn nhận lại bản thân đã sai những gì. Sự tối kỵ trong các mối quan hệ chính là đổ lỗi cho những người xung quanh mình vì thực chất, sự việc sẽ ngày càng xấu đi nếu bạn chỉ biết ích kỉ nghĩ cho mình mà thôi.

Tôi là một chàng trai có cái tôi cao ngất ngưỡng, tôi biết điều đó và đặc biệt là tôi chọn học một ngành mà đặc thù là bạn bè xung quanh cũng có cái tôi quá cao – ngành luật. Trong mỗi tiết học, chúng tôi đều tranh luận về một tình huống được giảng viên đưa ra, ai cũng muốn chứng tỏ ý kiến của bản thân là đúng và chẳng bao giờ chịu nghe ý kiến của người khác, thế là buồi học nháo nhào và chẳng ai công nhận ai. Điều đặc biệt là ngay cả khi một người biết là họ đã cãi sai nhưng họ vẫn cố chấp cãi tiếp vì không muốn bản thân thua thiệt trong việc trình bày. Đã có lần, tôi tức giận và cãi tay đôi với một đứa bạn, dù rằng sau đó đáp án của cô giáo đã chứng minh tôi đúng nhưng tình bạn của chúng tôi đã chệch khỏi quỹ đạo vốn có.

Chúng tôi chẳng thể nói chuyện như cũ nữa, và tôi thấy hối tiếc cho một mối quan hệ vô cùng. Tôi tự vấn bản thân rằng tôi thực sự cần gì, cần chứng tỏ tôi luôn đúng, cần thể hiện cái tôi của bản thân hay cần một tình bạn chân thành? Có lẽ tôi vẫn cần tình cảm hơn và bài học lần đó tôi rút ra được chính là giảm bớt cái tôi, quý trọng ý kiến của người khác và để thời gian chứng minh cho những ý kiến cá nhân sẽ đúng sai như thế nào. Hãy nhìn nhận bản thân cần gì nhiều hơn và trân trọng điều ý nghĩa nhất của cuộc sống này vì mai kia, biết đâu bạn vẫn cần một tình cảm quý giá nào đó làm chỗ dựa tinh thần mỗi lúc buồn phiền.

Tôi luôn hình dung mọi chuyện xảy đến với mình đều có nguyên do và trước hết phải suy xét có phải tự do bản thân mình mà ra hay không. Bài học “quán chiếu” từ triết lý của Đức Phật thật sự rất hữu hiệu đối với tôi. Cũng giống như việc chúng ta có thể nhìn thấy thế giới bao la rộng lớn này nhưng chẳng tài nào thấy được lông mi của chính mình đẹp hay xấu, cong hay rũ xuống. Chính vì vậy mà tôi và bạn luôn phải dùng gương để soi lại gương mặt, tự xem những khuyết điểm không thể thấy bằng mắt để sửa đổi.

Việc quán chiếu, tự vấn lại chính mình cũng như thế. Tôi luôn nhắm mắt lại vào cuối ngày, dùng tâm để cảm nhận về những chuyện đã xảy ra, tự suy xét về nguồn cơn hậu quả nhằm truy ra lý do và cách giải quyết thấu đáo nhất. Khi bạn nghe thấy âm thanh dễ chịu từ chốn hồng tâm bên trong mình, bạn sẽ biết phải trái đúng sai của mọi việc xung quanh, bạn sẽ sáng suốt hơn bạn nghĩ rất nhiều. Cũng nhờ cách ngồi tịnh tâm vào mỗi tối mà tôi cư xử đúng mực hơn và biết đối xử hài hòa với người khác.

Cuộc sống đầy rẫy những khó khăn, tôi cũng giống các bạn vậy, cũng vấp váp không ít lần. Những khoảnh khắc ấy, tôi cũng hay trách móc, than vãn nhưng những lần thất bại gần đây, tôi đã tự hỏi bản thân đã thực sự cố gắng đủ chưa? Có thể nguyên nhân của những điều không mong muốn ấy là do chính chúng ta mà thôi. Tôi cách đây nửa năm đã đi phỏng vấn để xin một công việc tạm thời, tuy nhiên tôi đã bị từ chối một cách thẳng thừng với lý do chung chung là tôi không phù hợp.

Tôi đã buồn và suy ngẫm rất nhiều, may mắn thay, tôi đã hiểu bản thân thiếu sót rất nhiều sau sự từ chối ấy và rõ ràng là tôi đã vui hơn nhiều khi thấu suốt hoàn cảnh của chính mình. Bạn cũng hãy thử tự vấn những khuyết điểm của bản thân, nếu tìm ra được thì chắc chắn bạn sẽ thay đổi được và một ngày nào đó, bạn sẽ có thêm ưu điểm để trở nên hoàn thiện hơn.

Trong năm vừa rồi, tôi đã tham gia một khóa học luật sư ở Học viện Tư pháp, tôi đã có cơ hội quen được rất nhiều người giỏi và cô chủ nhiệm của tôi là một người truyền cảm hứng tuyệt vời. Một trong những bài học mà tôi lĩnh hội được từ cô chính là người càng giỏi thì họ sẽ càng khiêm tốn và luôn biết kiểm điểm chính mình để không ngừng học hỏi, không ngừng tiến bộ và giúp đỡ mọi người. Đột nhiên, thành kiến của tôi về người tài năng đã thay đổi.

Trước đây tôi luôn thấy người giỏi luôn tự cao tự đại và thậm chí là tôi thấy bản thân mình mỗi lần đạt được một thành tích gì đấy cũng có chút tự cao. Nhưng từ lần nghe được chia sẻ ấy từ cô, tôi chợt thấy một người thực sự giỏi là người biết quán chiếu bản thân mỗi ngày, tự tìm ra khiếm khuyết của bản thân và không ngừng trau dồi để có thể trở thành một phiên bản hoàn thiện nhất. Tôi nhớ Mạnh Tử từng răng dạy: “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỳ” – ý muốn dạy hậu thế phải luôn tự vấn chính mình về những việc chẳng thành như ý nguyện. Quả thật, khi mỗi chúng ta biết suy xét lại bản thân, không đổ lỗi cho người khác thì việc làm chủ và kiếm soát thân tâm lại trở nên dễ dàng hơn bất cứ lúc nào.

Thực tế đã cho thấy những người giỏi được tôn vinh không phải vì họ hoàn hảo toàn diện mà vì họ luôn biết sửa chữa lỗi lầm và đạt được thành tích mà bản thân mong muốn nhờ một quá trình tích cực tự vấn bản thân, tìm hiểu những khát vọng thực sự trong tim và thoát khỏi thực tại phũ phàng của việc vấp ngã. Hiểu chính bản thân mình cần gì, muốn gì trong cuộc sống này sẽ khiến chúng ta tự tin bước tiếp.

Tôi và bạn đều là những con người bình thường, dễ sợ hãi, dễ nghi ngờ mọi việc và chính mình. Bằng cách tin tưởng, tự vấn bản thân bằng những câu hỏi chân thành nhất để tìm ra căn nguyên của mọi chuyện, chắc chắn bạn sẽ thêm tin yêu cuộc đời này. Một phút giây an yên chẳng hề khó tìm, chỉ là bạn có dám dẹp đi những bất an trong lòng và mạnh mẽ hành động cho những kế hoạch đã vạch ra, những ý tưởng đã lóe lên trong đầu hay không mà thôi.

Cuộc đời như áng nước mây bay trôi vô định về cuối chân trời chẳng thể nào biết trước được, ai rồi cũng sẽ có những khó khăn cần phải vượt qua. Để có thể bước qua khỏi những trúc trắc, gập ghềnh đó của đường đời thì cần lắm những sự cố gắng không ngừng nghỉ và sự nhìn nhận chính mình. Hoàn thiện bằng việc tự vấn bản thân mỗi ngày, hiểu mình còn sai sót ở đâu, tin rằng cả tôi và bạn sẽ phát triển không ngừng và làm cho cuộc sống này trở nên tốt đẹp hơn bởi những giá trị tích cực mà mỗi cá nhân mang lại.

Tác giả: Trần Nguyễn Phước Thông